تحلیل حساسیت مدل دراستیک در ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی شاهرود

ارزیابی آسیب‌پذیری به‌عنوان ابزاری مدیریتی در راستای حفاظت از منابع آب‌زیرزمینی انجام می‌شود. در این تحقیق آسیب‌پذیری آبخوان آبرفتی شاهرود با استفاده از مدل دراستیک که یک مدل تجربی در ارزیابی پتانسیل آلودگی سفره‌ آب زیرزمینی در مقیاس منطقه‌ای می‌باشد، بررسی شد و تحلیل حساسیت پارامترهای مدل در راستای شناخت مهم‌ترین پارامترهای تأثیرگذار بر آسیب‌پذیری انجام شد. لایه‌های اطلاعاتی مدل شامل عمق آب‌ زیرزمینی، تغذیه، محیط آبخوان، توپوگرافی، اثر منطقه غیراشباع و هدایت هیدرولیکی بر اساس تحلیل اطلاعات موجود و لایه بافت خاک سطحی بر اساس پردازش تصاویر ماهواره‌ای و تدقیق آن با نمونه‌برداری و آنالیز بافت خاک در محیط GIS تهیه و رتبه‌دهی شدند. پس از محاسبه شاخص آسیب‌پذیری، تحلیل حساسیت نقشه آسیب‌پذیری آبخوان شاهرود به دو روش حذف پارامتر و آنالیز تک پارامتری انجام شد. پس از اعمال وزن مناسب از همپوشانی لایه‌ها شاخص دراستیک بین 28 تا 148 برآورد شد. حاشیه شمالی و بخش‌هایی از جنوب غرب آبخوان، بالاترین آسیب‌پذیری را داشتند و سایر مناطق آبخوان آسیب‌پذیری متوسط تا کم را نشان دادند. مقدار پایین غلظت نیترات در مناطق کشاورزی و افزایش آن به بیش از 45 میلی‌گرم در لیتر در بخش‌های شمالی آبخوان شاهرود تأکیدی بر صحت پهنه‌بندی آسیب‌پذیری توسط مدل دراستیک می‌باشد. براساس نقشه آسیب‌پذیری آبخوان شاهرود، 6/1 درصد از مساحت سفره از پتانسیل آلودگی (آسیب‌پذیری)، بسیار بالا، 10 درصد از پتانسیل بالا، 8/28 درصد از پتانسیل آلودگی متوسط و 9/18 درصد از پتانسیل کم برخوردار بوده و مابقی (5/40 درصد) فاقد خطر آلودگی می‌باشند.